12/05/2024 01:55Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Vãn Đường
Đăng bởi Vanachi vào 16/12/2006 15:05
Nguyên tác
迢遞高城百尺樓，
綠楊枝外盡汀洲。
賈生年少虛垂涕，
王粲春來更遠遊。
永憶江湖歸白髮，
欲回天地入扁舟。
不知腐鼠成滋味，
猜意鵷雛竟未休。
Phiên âm
Điều đệ cao thành bách xích lâu,
Lục dương chi ngoại tận đinh châu.
Giả Sinh[1] niên thiếu hư thuỳ thế,
Vương Xán[2] xuân lai cánh viễn du.
Vĩnh ức giang hồ[3] quy bạch phát[4],
Dục hồi thiên địa nhập thiên chu[5].
Bất tri hủ thử thành tư vị,
Sai ý uyên sồ[6] cánh vị hưu.Dịch nghĩa
Lầu trăm thước trong thành cao chót vót,
Hàng dương liễu xanh um tới tận bãi sông.
Giả Sinh còn trẻ đã phải rơi lệ,
Vương Xán khi xuân về vẫn phải xa nhà.
Mãi mong cảnh tóc bạc quy ẩn giang hồ,
Muốn thu trời đất vào trong chiếc thuyền con.
Biết đâu rằng chuột thối lại thành ra món ngon,
Người đời vẫn không ngừng ghen ghét chim phượng hoàng.Bản dịch của Hoàng Giáp Tôn
Trăm thước lầu cao thành xa xa,
Liễu xanh mép cát chạy dài ra.
Giả Sinh niên thiếu đầm hư lệ,
Vương Xán xuân xa cách biệt nhà.
Mong khi đầu bạc ẩn quê cũ,
Ước xoay trời đất, một thuyền ra.
Đê tiện món ngon là chuột thối,
Lại ngờ cao khiết phượng hoàng ta!
An Định: tên quận, tức Kinh Châu, đời Đường là trị sở của Kinh Nguyên tiết độ sứ.
[1] Tức Giả Nghị (201 tr.CN - 169 tr.CN), một người hiểu nhiều biết rộng thời Hán Văn Đế. Ông được Hán Văn Đế mời vào cung nghị sự và được phong làm bác sĩ rồi Thái trung đại phu tuy mới hơn 20 tuổi. Nhưng những quyền thần bảo thủ như Chu Bột, Quán Anh ganh ghét gièm pha nên ông bị đưa ra làm Thái phó (thầy dạy học) cho Trường Sa vương rồi Lương Hoài vương. Sau đó Lương Hoài vương té ngựa chết, ông buồn rầu nản chí vì có tài mà không được dùng nên chết rất sớm năm 33 tuổi.
[2] Người ở đất Cao Bình thời Tam Quốc nổi tiếng văn chương là một trong Kiến An thất tử, vì thời loạn nên phải lưu lạc nhiều năm xa quê hương, nương nhờ đất Kinh Châu của Lưu Biểu, sau có ra làm quan cho nhà Nguỵ của Tào Phi.
[3] Có bản chép là “Giang Nam” 江南.
[4] Chỉ việc ở ẩn.
[5] Chỉ việc quy ẩn sau khi đã công thành danh toại, lấy tích Phạm Lãi sau khi giúp Việt vương diệt Ngô lấy thuyền con quy ẩn ngũ hồ.
[6] Tác giả tự ví mình cao khiết như chim phượng hoàng.