29/04/2024 05:45Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi Vanachi vào 02/09/2005 22:36
Nguyên tác
青年芳譽靄儒林，
老去虛名付夢尋。
杖策何從歸漢室，
抱琴空自操南音。
仲尼三月無君念，
孟子孤臣慮患心。
但喜弓箕存舊業，
傳家何用滿贏金。
Phiên âm
Thanh niên phương dự ái nho lâm,
Lão khứ hư danh phó mộng tầm.
Trượng sách[1] hà tòng quy Hán thất,
Bão cầm không tự tháo Nam âm[2].
Trọng Ni tam nguyệt vô quân niệm,
Mạnh Tử cô thần lự hoạn tâm.
Đãn hỉ cung cơ[3] tồn cựu nghiệp,
Truyền gia hà dụng mãn doanh câm.Dịch nghĩa
Thuở thanh xuân từng được tiếng thơm trong rừng nho học
Đến lúc già chỉ biết tìm danh hão trong mộng
Do đâu (có người) chống roi ngựa đi theo phục vụ nhà Hán?
Ôm đàn chỉ gãy khúc nhạc Nam âm
Trọng Ni buồn vì ba tháng không có vua
Mạnh Tử lo lắng cho cảnh cô thần (lòng lâm cảnh hoạn nạn)
Mừng được sự nghiệp cung cơ cũ còn lại
Cần gì nhiều vàng bạc để lưu lại cho con cháu?Bản dịch của Lê Cao Phan
Tuổi trẻ danh nho vốn rỡ ràng
Già tìm trong mộng chút dư vang
Sao cầm roi ngựa tâm phò hán
Chẳng mượn cung đàn chỉ hướng Nam?
Mạnh Tử lo cô thần gặp nạn
Trọng Ni sầu ba tháng xa vương
Mừng còn nghiệp cũ cung cơ giỏi
Lưu vốn đời sau lọ phải vàng?
[1] Chống roi ngựa. Đặng Vũ đời Đông hán (Trung Quốc) là bạn của Lưu Tú (Hán Quang Vũ), khi nghe bạn thu được Hà Bắc bèn chống roi ngựa đến mừng và phò tá rất trung thành.
[2] Âm điệu phương Nam. Chung Nghi người nước Sở vốn biết âm nhạc, bị bắt sang nước Tần. Khi được vua Tần hạ lệnh cho đánh đàn, ông ôm đàn gảy ngay một điệu phương Nam, tỏ ý vẫn nhớ tổ quốc là nước Sở.
[3] Cái cung và cái nia. Ý nói con nối nghiệp cha mà giỏi hơn cha, như con thợ uốn cung mà còn uốn cả vành nia và đan nia.