27/04/2024 07:23Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi tôn tiền tử vào 05/02/2015 11:17
Nguyên tác
賢有不黔突，
聖有不暖席。
況我饑愚人，
焉能尚安宅。
始來茲山中，
休駕喜地僻。
奈何迫物累，
一歲四行役。
忡忡去絕境，
杳杳更遠適。
停驂龍潭雲，
回首虎崖石。
臨岐別數子，
握手淚再滴。
交情無舊深，
窮老多慘戚。
平生懶拙意，
偶值棲遁跡。
去住與願違，
仰慚林間翮。
Phiên âm
Hiền hữu bất kiềm đột[1],
Thánh hữu bất noãn tịch[2].
Huống ngã cơ ngu nhân,
Yên năng thượng an trạch?
Thuỷ lai tư sơn trung,
Hưu giá hỉ địa tịch.
Nại hà bách vật luỵ,
Nhất tuế tứ hành dịch.
Sung sung khứ tuyệt cảnh,
Diểu diểu cánh viễn thích.
Đình tham Long Đàm vân,
Hồi thủ Hổ Nhai thạch.
Lâm kỳ biệt số tử,
Ác thủ lệ tái trích.
Giao tình vô cựu thâm,
Cùng lão đa thảm thích.
Bình sinh lãn chuyết ý,
Ngẫu trị thê độn tích.
Khứ trụ dữ nguyện vi,
Ngưỡng tàm lâm gian cách.Dịch nghĩa
Người hiền không có ống khói đen,
Bậc thánh không ngồi ấm chiếu.
Huống chi tôi đây, một kẻ ngu nghèo đói,
Thì làm sao mà ở yên một chỗ được!
Hồi đầu tới chỗ xóm núi này,
Mừng được có nơi vắng vẻ.
Đâu nỡ làm thay đổi tính vật,
Một năm có bốn mùa.
Lo lắng bỏ cảnh đẹp này,
Hoang mang lại phải đi xa.
Dừng ngựa coi mây nơi Long Đàm,
Ngoảnh đầu trông núi Hổ Nhai.
Khi chia tay từ biệt nhiều người,
Nắm tay lệ lại tuôn trào.
Tình nghĩa đi lại chưa lâu lắm,
Mà vì lão già tính dễ xúc động.
Thường ra mình vốn là kẻ vụng về,
Bị trôi dạt vào cái chỗ ẩn tích này,
Nhìn lên thấy ngượng,
Với đàn chim trong khu rừng.Bản dịch của Phạm Doanh
Kẻ hiền không bếp khói,
Bậc thánh chẳng ấm giường.
Huống ta lão ngu đói,
Thân sao có chỗ nương.
Lúc đầu tới vùng núi,
Chỗ vắng lặng, vui mừng.
Tính vật nào dám đổi,
Bốn mùa, năm giáp vòng.
Những lo bỏ cảnh tốt,
Ra đi lại long đong.
Mây Long Đàm dừng ngắm,
Núi Hổ Nhai ngoảnh trông.
Biệt ly cùng vài bạn,
Nắm tay lệ chảy ròng.
Chưa được quen thân lắm,
Tuổi già dễ mủi lòng.
Đời mình vốn vụng tính,
Bỗng tới nơi kín bưng.
Rời nơi này quyết đổi,
Thấy thẹn cùng chim rừng.
(Năm 759)
Lời tự: “Càn Nguyên nhị niên nhị thập nhất nhật tự Lũng Hữu phó Kiếm Nam kỷ hành” 幹元二年十二月一日自隴右赴劍南紀行 (Thuật lại chuyến đi vào năm Càn Nguyên thứ hai 759, ngày mồng một tháng mười hai từ Lũng Hữu tới Kiếm Nam).
[1] Như Mặc Địch, một triết nhân chủ trương bác ái, bếp không có ống khói đen vì không ở một chỗ lâu ngày.
[2] Như Khổng Khâu, không ngồi ấm chiếu vì bôn chôn lo việc thiên hạ.