21/04/2024 01:46Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Biệt Đường thập ngũ Giới, nhân ký lễ bộ Giả thị lang
別唐十五誡,因寄禮部賈侍郎

Tác giả: Đỗ Phủ - 杜甫

Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi tôn tiền tử vào 15/02/2015 18:25

 

Nguyên tác

九載一相逢,
百年能幾何。
復為萬里別,
送子山之阿。
白鶴久同林,
潛魚本同河。
未知棲集期,
衰老強高歌。
歌罷兩淒惻,
六龍忽蹉跎。
相視發皓白,
況難駐羲和。
胡星墜燕地,
漢將仍橫戈。
蕭條四海內,
人少豺虎多。
少人慎莫投,
多虎信所過。
饑有易子食,
獸猶畏虞羅。
子負經濟才,
天門鬱嵯峨。
飄搖適東周,
來往若崩波。
南宮吾故人,
白馬金盤陀。
雄筆映千古,
見賢心靡他。
念子善師事,
歲寒守舊柯。
為吾謝賈公,
病肺臥江沱。

Phiên âm

Cửu tải nhất tương phùng,
Bách niên năng kỷ hà.
Phục vi vạn lý biệt,
Tống tử sơn chi a.
Bạch hạc cửu đồng lâm,
Tiềm ngư bản đồng hà.
Vị tri thê tập kỳ,
Suy lão cưỡng cao ca.
Ca bãi lưỡng thê trắc,
Lục long hốt sa đà.
Tương thị phát hạo bạch,
Huống nan trụ Hi Hoà.
Hồ tinh truỵ Yên địa,
Hán tướng nhưng hoành qua.
Tiêu điều tứ hải nội,
Nhân thiểu sài hổ đa.
Thiểu nhân thận mạc đầu,
Đa hổ tín sở qua.
Cơ hữu dịch tử thực,
Thú do uý ngu la.
Tử phụ kinh tế tài,
Thiên môn úc sa nga.
Phiêu diêu thích đông chu,
Lai vãng nhược băng ba.
Nam cung ngô cố nhân,
Bạch mã kim bàn đà.
Hùng bút ánh thiên cổ,
Kiến hiền tâm phỉ tha.
Niệm tử thiện sư sự,
Tuế hàn thủ cựu kha.
Vi ngô tạ Giả công,
Bệnh phế ngoạ giang đà.

Dịch nghĩa

Chín năm mới được lại gặp nhau,
Không biết trăm năm thì được bao nhiêu lần?
Lại bị chia tay vạn dặm,
Tiễn ông bên sườn núi.
Hạc trắng chung rừng từ lâu,
Cá lặn vốn cùng dòng sông.
Chưa biết hẹn gặp lại lúc nào,
Già yếu gượng mà hát vang.
Hát xong cả hai đều buồn tủi,
Sáu rồng bỗng nghiêng ngửa.
Trông thấy nhau tóc bạc trắng,
Huống chí khó làm thần Hi Hoà dừng lại.
Sao Hồ rơi ở vùng đất Yên,
Tướng nhà Hán vẫn cầm ngang ngọn giáo.
Tan hoang trong bốn bể,
Người thì ít mà hổ sói nhiều.
Ít người cẩn thận xin chớ phung phí,
Nhiều hổ, thì tin vào những cái đã từng trải.
Lúc đói, đổi con để ăn thịt,
Con thú còn sợ bẫy lừa.
Bác có tài lo giúp,
Cửa trời rực rỡ cao.
Lang bang đi về vùng ranh giới phía đông,
Tới lui giống như sóng dội.
Người bạn cũ của tôi ở cung phía nam,
Ngựa trắng yên nạm vàng.
Bút mạnh mẽ ngời cả ngàn năm,
Thấy kẻ hiền lòng theo riết.
Coi bác là người rành việc chỉ huy,
Năm lạnh nên giữ cành cũ.
Thay tôi mà chào ông họ Giả,
Đau bệnh phổi nằm nơi sông tràn trụa này.

Bản dịch của Phạm Doanh

Chín năm mới gặp nhau,
Trăm năm bao cơ hội.
Nay lại dặm ngàn xa,
Tiễn anh bên sườn núi.
Cùng rừng, hạc trắng xưa,
Cùng sông, cá bơi lội.
Già lão gượng hát vang,
Biết khi nào tụ lại.
Ca xong cùng bùi ngùi,
Xe vua bỗng lụi đụi.
Nhìn nhau tóc hoa râm,
Xe Hi Hoà khó lái.
Sao Hồ, đất Yên rơi,
Tướng Hán giáo ngưng quải.
Bốn bể cảnh tiêu điều,
Người ít, lắm hùm sói.
Ít người chớ bỏ hoài,
Lắm hổ nên theo dõi.
Đói có đổi con ăn,
Thú sợ bẫy lừa dối.
Ông nắm tài giúp đời,
Cửa vua sáng vời vợi.
Khoảng khoát về vùng đông,
Lui tới như sóng dội.
Cung nam bạn cũ ta,
Ngựa trắng yên vàng chói.
Sức bút vang ngàn đời,
Gặp hiền lòng phấn khởi.
Năm lạnh giữ cành xưa,
Biết anh chỉ huy giỏi.
Chào ông Giả thay tôi,
Bên sông mắc bệnh phổi.
(Năm 764)

Giả thị lang tức Giả Chí.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Đỗ Phủ » Biệt Đường thập ngũ Giới, nhân ký lễ bộ Giả thị lang