19/04/2024 15:08Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi Vanachi vào 27/04/2006 08:51
Nguyên tác
片帆無急渡華封，
峭壁丹崖出水中。
水勢每隨山面轉，
山形斜靠水門通。
魚龍雜處秋煙薄，
鷗鷺齊飛日照紅。
玉洞雲房三百六，
不知誰是水晶宮。
Phiên âm
Phiến phàm vô cấp độ Hoa Phong,
Tiễu bích đan nhai xuất thuỷ trung.
Thuỷ thế mỗi tuỳ sơn diện chuyển,
Sơn hình tà kháo thuỷ môn thông.
Ngư long[1] tạp xử thu yên bạc,
Âu[2] lộ tề phi nhật chiếu hồng.
Ngọc động vân phòng tam bách lục[3]
Bất tri thuỳ thị Thuỷ Tinh cung[4].Dịch nghĩa
Lá buồm không vội vượt qua vũng Hoa Phong,
Vách đá đứng, sườn núi đỏ, giữa nước chỏi dựng lên.
Thế nước tuỳ chỗ theo mặt núi mà biến chuyển.
Hình núi nghiêng mình, nép tựa cửa lạch để nước thông qua.
Cá rồng lẫn lộn, tăm khuất dưới từng hơi nước mỏng mùa thu.
Âu cò cùng baă trong ánh đỏ mặt trời chiều.
Cõi Tiên có ba trăm sáu động ngọc và phòng mây,
Đây không biết chốn nào là cung Thuỷ Tinh.Bản dịch của Hoàng Xuân Hãn
Lá buồm thủng thỉnh vượt Hoa Phong.
Đá dựng bờ son mọc giữa dòng.
Dòng nước lần theo chân núi chuyển,
Mình lèn nghiêng để lối duyềnh thông.
Cá rồng lẩn nấp hơi thu nhạt,
Âu lộ cùng bay bóng xế hồng.
Băm sáu phòng mây cùng động ngọc,
Đâu nào là cái Thuỷ Tinh cung?
Vũng Hoa Phong: vịnh Hạ Long, lấy tên huyện xưa, năm 1847 đổi làm Nghiêu Phong vì kiêng tên (Thiệu Trị). Huyện này gồm nhiều đảo.
[1] Cá rồng: Trỏ chung các loài sống dưới nước. Riêng đây thì tục truyền xưa có rồng xuống, cho nên được đặt tên Hạ Long. Trong thời cận đại, các thuỷ thủ, kể cả các thuỷ quân Pháp, mách rằng đã từng
thấy con “rắn bể” nổi lên uốn khúc lòi lên trên mặt nước, dài trên ba mươi mét.
[2] Là thứ chim nước đầu giống bồ câu, chân giống vịt, sống chung quanh vũng nước lớn, thường nằm im nổi trên mặt nước.
[3] Xưa tin rằng người ta có thể tu luyện trở thành bất tử, gọi là Tiên, ở những nơi hẻo lánh trên núi, bể xa, trong hang động, thường mây phủ. Văn bản chép số 306, nhưng trong các văn thơ thường chỉ nói “ba mươi sáu động Tiên”. Hoặc tác giả cố ý muốn trỏ số rất nhiều.
[4] Trỏ cung điện mà người xưa tưởng là nơi cư trú của Tiên ở ngoài bể.