29/04/2024 14:09Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi Vanachi vào 04/04/2007 11:13
Nguyên tác
萬古青山在，
何年浴翠名。
孤城千仞落，
一寺半江平。
慧遠今何處，
升庵尚有銘。
斜陽懷古意，
三兩暮禽聲。
Phiên âm
Vạn cổ thanh sơn tại,
Hà niên Dục Thuý danh.
Cô thành thiên nhận lạc,
Nhất tự bán giang bình.
Tuệ Viễn[1] kim hà xứ,
Thăng am[2] thượng hữu minh.
Tà dương hoài cổ ý,
Tam lưỡng mộ cầm thanh.Dịch nghĩa
Non xanh có từ muôn thuở xưa,
Tên Dục Thuý năm nào mới đặt?
Toà thành đứng trơ vơ trên cao ngàn thước,
Một ngôi chùa nhô ra giữa dòng sông.
Nhà sư Tuệ Viễn nay ở đâu?
Ông Thăng Phủ vẫn còn bia khắc đó.
Bóng tà gợi lên những ý tình hoài cổ,
Thánh thót đôi ba tiếng chim chiều.Bản dịch của Hoàng Tạo
Non xanh muôn thuở xanh cao,
Mà tên Dục Thuý năm nào đặt ra?
Thành côi ngàn bậc trên xa,
Ngôi chùa ven núi nhô ra nửa dòng.
Tìm đâu Tuệ Viễn sư ông,
Bia am Thăng Phủ rêu phong vẫn còn.
Chim chiều đôi tiếng véo von,
Tình xưa gửi với nước non bóng tà!
Rút từ Hải Vân am thi tập (A.1515).
Núi Dục Thuý ở gần thị xã Ninh Bình, nguyên tên là Băng Sơn, đến đời Trần, Trương Hán Siêu mới đổi là Dục Thuý sơn, có nghĩa là con chim trả tắm. Theo lời truyền, vì núi này mọc từ đất nhô ra giữa dòng sông, trông như hình con chim trả sà xuống nước nên đặt tên như vậy. Chân núi còn có một ngôi chùa gọi là chùa Non Nước.
[1] Một vị cao tăng từng tu ở chùa Non Nước.
[2] Thăng Phủ là tên tự của Trương Hán Siêu, người Ninh Bình. Đời Trần Anh Tông làm đến chức Thái phó, trấn thủ Hoá Châu, từng du ngoạn, đề thơ tại núi này. Hiện trên vách núi vẫn còn bài bia Dục Thuý sơn Linh Tế tháp ký của ông.