12/05/2024 20:33Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Quá Cổ Phao thành
過古拋城

Tác giả: Trần Danh Án - 陳名案

Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Tây Sơn
Đăng bởi Hồng Tiệm vào 26/06/2020 21:33

 

Nguyên tác

古拋城上匆匆去,
回首微茫見故鄉。
處世可無奇舉動,
謀家何必重思量。
但言宇宙皆吾分,
不許山河屬彼強。
萬古應傳奇絕事,
敝衾殘笠使臣裝。

Phiên âm

Cổ Phao thành thượng thông thông khứ[1],
Hồi thủ vi mang kiến[2] cố hương.
Xử thế khả vô kỳ cử động,
Mưu gia hà tất trọng[3] tư lương.
Đãn ngôn[4] vũ trụ giai ngô phận,
Bất hứa[5] sơn hà[6] thuộc bỉ cường.
Vạn cổ ưng[7] truyền kỳ tuyệt sự,
Tệ khâm[8] tàn lạp sứ thần trang.

Bản dịch của Đông A

Cổ Phao thành vội vã lên đường,
Ngoảnh cổ mơ hồ thấy cố hương.
Xử thế há không làm khác lạ,
Mưu nhà hà tất đắn đo lường.
Nhủ lời xã tắc là thân phận,
Chớ hứa giang sơn nhập quốc cường.
Vạn cổ tất truyền chuyện cực lạ,
Sứ thần nón áo rách tang thương.
Cổ Phao là thành cổ trên núi Phao Sơn. Theo Đại Nam nhất thống chí (tập 3, NXB Thuận Hoá, 2006): “Thành cổ Phao Sơn ở xã Phao Sơn, huyện Chí Linh, đắp đời Minh Vĩnh Lạc, đến đời Mạc đắp rộng thêm nền cũ vẫn còn. Xét Chí Linh phong thổ ký, chép thành Phao Sơn bao bọc núi làm thành, rộng hơn 500 trượng, đời trước giặc hay cướp chiếm cứ, quan quân nhiều năm đánh dẹp, nên chỗ đấy thành đất chiến trường, phía nam thành là trụ sở ty Thừa Chính đời Lê, có trường thi hương.” Khi xây nhà máy nhiệt điện Phả Lại, thành bị san lấp, hiện nay không còn.

Nguyên chú trong Nam thiên trung nghĩa thực lục (Việt Nam Hán văn tiểu thuyết tập thành, quyển 18, Thượng Hải cổ tịch xuất bản xã, 2010): “Án phụng mệnh sang nhà Thanh xin quân, qua thành Cổ Phao cảm tác”.

Bản chữ Hán chép từ Liễu Am thi tập (Thư viện quốc gia, R.1710).
[1] Nam thiên trung nghĩa thực lục chép là “Mạc thành hoang” 莫城荒.
[2] Nam thiên trung nghĩa thực lục chép là “thị” 是.
[3] Tứ gia thi tập (Thư viện quốc gia, R.423) chép là “khổ” 苦.
[4] Tứ gia thi tập (Thư viện quốc gia, R.423) chép là “tri” 知.
[5] Chữ này trong Liễu Am thi tập nhìn không rõ, ở đây chép theo Nam thiên trung nghĩa thực lục. Tứ gia thi tập (Thư viện quốc gia, R.423) chép là “thí” 施.
[6] Nam thiên trung nghĩa thực lục chép là “giang sơn” 江山.
[7] Tứ gia thi tập (Thư viện quốc gia, R. 423) chép là “tất” 必.
[8] Nam thiên trung nghĩa thực lục chép là “sam” 衫.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Trần Danh Án » Quá Cổ Phao thành