02/05/2024 01:12Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi Lâm Xuân Hương vào 28/02/2016 15:21
Nguyên tác
四月上泰山，
石平禦道開。
六龍過萬壑，
澗穀隨縈回。
馬跡繞碧峰，
於今滿青苔。
飛流灑絕巘，
水急松聲哀。
北眺崿嶂奇，
傾崖曏東摧。
洞門閉石扇，
地底興雲雷。
登高望蓬瀛，
想象金銀台。
天門一長嘯，
萬里清風來。
玉女四五人，
飄搖下九垓。
含笑引素手，
遺我流霞杯。
稽首再拜之，
自愧非仙才。
曠然小宇宙，
棄世何悠哉！
Phiên âm
Tứ nguyệt thướng Thái sơn[1],
Thạch bình ngự đạo[2] khai.
Lục long[3] quá vạn hác,
Giản cốc tuỳ oanh hồi.
Mã tích nhiễu bích phong,
Ư kim mãn thanh đài.
Phi lưu sái tuyệt nghiễn,
Thuỷ cấp tùng thanh ai.
Bắc diểu ngạc chướng kỳ,
Khuynh nhai hướng đông tồi.
Động môn bế thạch phiến,
Địa để hưng vân lôi.
Đăng cao vọng Bồng Doanh[4],
Tưởng tượng kim ngân đài.
Thiên môn nhất trường khiếu,
Vạn lý thanh phong lai.
Ngọc nữ tứ ngũ nhân,
Phiêu diêu há cửu giai.
Hàm tiếu dẫn tố thủ,
Di ngã lưu hà[5] bôi.
Khể thủ tái bái chi,
Tự quý phi tiên tài.
Khoáng nhiên tiểu vũ trụ,
Khí thế hà du tai!Dịch nghĩa
Tháng tư lên núi Thái chơi,
Đường vua đi lên được làm bằng phẳng trên sườn núi đá.
Đoàn xa giá sáu chiếc đi qua hàng vạn hang hốc,
Khe suối rồi vòng trở lại.
Vết vó ngựa để lại trên núi biếc,
Đến nay còn rõ trên rêu xanh.
Nước suối từ đỉnh cao chót vót chảy như bay xuống,
Dòng chảy gấp, tiếng thông reo ai oán.
Mạn bắc nhiều núi có hình dáng kỳ lạ,
Sườn núi phía đông nghiêng nhiều nên có sụt lở.
Phiến đá hình quạt che cửa động,
Phía dưới đất bằng có mây và sấm động.
Lên cao nhìn về phương trời có cõi Bồng Lai và Doanh Châu,
Tưởng tượng như đã đến Đài kim ngân.
Hô một tiếng dài ở cổng trời,
lập tức có gió mát từ vạn dặm thổi tới.
Bốn năm tiên nữ,
Khoan thai bước xuống thềm chín bậc.
Cười mỉm đưa cánh tay trắng nõn,
Trao cho ta chén rượu lưu hà.
Ta rập đầu bái tạ,
Tự hổ thẹn tu chưa thành tiên.
Ở nơi vũ trụ thu nhỏ bao la này,
Đã bỏ hết sự đời ôi còn lo lắng nỗi gì.Bản dịch của Viên Thu, Nguyễn Minh
Tháng tư lên núi Thái phiêu diêu,
Đường ngự sườn non đá phẳng phiu.
Xa giá đi qua hàng vạn hốc,
Vượt khe vòng trở lại gieo neo.
Nơi đây vó ngựa in non biếc,
Trên thảm rêu xanh tự thưở nào.
Nước tự đỉnh cao bay trút xuống,
Tuôn dòng, ai oán tiếng thông reo.
Nhiều non bắc dáng lạ lùng thay,
Sườn núi đông nghiêng, đất lở bày.
Cửa động, đá như hình quạt chắn,
Đất bằng bên dưới sấm rền mây.
Lên cao vọng cõi Bồng Doanh thẳm,
Tưởng đến đài Kim ngân đấy thôi.
Từ cổng trời hô dài một tiếng,
Gió thanh từ vạn dặm về ngay.
Bốn năm tiên nữ cùng vừa hiện,
Chín bậc thềm đi xuống thảnh thơi.
Cười mỉm, chìa bàn tay trắng muốt,
Lưu hà một chén rượu mời vui.
Rập đầu ta bái tạ uy nghi,
Tự thẹn tu tiên chửa đạt gì.
Nơi vũ trụ bao la nhỏ lại,
Sự đời rũ sạch, lắng lo chi.
[1] Tên một trong năm ngọn nổi tiếng của dãy núi Thái Hàng, nay trong địa phận ba tỉnh Sơn Tây, Hà Nam, Hà Bắc. Thái sơn nằm phía đông, phía tây là Hoa sơn, nam là Hành sơn, bắc là Hằng sơn và Tung sơn ở giữa.
[2] Đường vua đi để làm lễ tế trời đất. Năm 725, Đường Huyền Tông đã lên tế trời đất ở núi này. Có lẽ Lý Bạch làm bài này ít lâu sau, nên còn thấy vết xe ngựa trên rêu xanh.
[3] Đoàn xa giá của vua.
[4] Bồng Lai và Doanh Châu, nơi thần tiên trú ngụ ngoài biển đông.
[5] Tên rượu cõi tiên.