28/05/2024 18:57Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 25/01/2020 12:47
Nguyên tác
我今已老豈為哉，
若少難能發此才。
鄭家一族無相讓，
亂世長生兆已來。
南方兵火連天熾，
北國干戈遍海涯。
貧乏又兼多役擾，
蒼穹不顧小癡呆。
Phiên âm
Ngã kim dĩ lão khởi vi tai,
Nhược thiếu nan năng phát thử tài.
Trịnh gia nhất tộc vô tương nhượng,
Loạn thế trường sinh triệu dĩ lai.
Nam phương binh hoả liên thiên sí,
Bắc quốc can qua biến hải nhai.
Bần phạp hựu kiêm đa dịch nhiễu,
Thương khung bất cố tiểu si ngai.Dịch nghĩa
Ta nay đã già rồi còn làm chỉ được,
Nhưng ví như còn trẻ cũng không thể thi thố tài năng.
Trong họ với nhau như nhà Trịnh còn không chịu nhường nhau,
Đời loạn lại đến kỳ tái diễn.
Tại cõi Nam binh lửa ngút trời,
Còn đất Bắc chiến tranh cũng đến tận nơi góc biển.
Người nghèo lại mắc nhiều phiền nhiễu,
Trời xanh sao chẳng đoái nông nỗi của nhân dân.Bản dịch của Dương Văn Vượng
Già rồi còn biết sao đây
Ví như đang trẻ, bó tay làm gì
Rõ ràng đời loạn ngờ chi
Một nhà họ Trịnh chia ly rối bời
Cõi Nam binh lửa ngút trời
Chiến tranh Bắc quốc cuộc đời đắng cay
Đói nghèo phục dịch thương ôi
Cao xanh chẳng đoái đến người dân quê
Bài thơ nói đến việc tháng 9 năm Bính Ngọ (1786), Bắc Hà nội chiến. Bọn tôi tớ họ Trịnh, phái Dương Trọng Tế ủng hộ Trịnh Lệ, phái Hoàng Phùng Cơ, Đinh Tích Nhưỡng ủng hộ Trịnh Bồng đánh nhau dữ dội. Anh em Nguyễn Nhạc đánh nhau, Nguyễn Ánh mượn thế ngoại bang đánh phá ở phương Nam, Trịnh Bồng đem quân quấy Thăng Long, Chiêu Thống nhờ Nguyễn Hữu Chỉnh đánh Trịnh Bồng ở đất Bắc,...