17/05/2024 04:36Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Cổ phong (cổ thể); Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Nguyên
Đăng bởi tôn tiền tử vào 13/11/2018 12:48
Nguyên tác
遊莫羨天池鵬，
歸莫問遼東鶴。
人生萬事須自為，
跬步江山即寥廓。
請君得酒勿少留，
為我痛酌王家能遠之高樓。
醉捧吳鉤匣中劍，
斫斷千秋萬古愁。
滄溟朝旭射燕甸，
桑枝正搭虛窗面。
崑侖池上碧桃花，
舞盡東風千萬片。
千萬片，落誰家？
愿傾海水溢流霞。
寄謝尊前望鄉客，
底須惆悵惜天涯。
Phiên âm
Du mạc tiện thiên trì bằng[1],
Quy mạc vấn Liêu Đông hạc[2].
Nhân sinh vạn sự tu tự vi,
Khuể bộ giang sơn tức liêu khoác.
Thỉnh quân đắc tửu vật thiểu lưu,
Vị ngã thống chước Vương gia Năng Viễn chi cao lâu.
Tuý bổng Ngô câu[3] hạp trung kiếm,
Chước đoạn thiên thu vạn cổ sầu.
Thương minh triêu húc xạ Yên điện,
Tang chi chính đáp hư song diện.
Côn Lôn[4] trì thượng bích đào hoa,
Vũ tận đông phong thiên vạn phiến.
Thiên vạn phiến, lạc thuỳ gia?
Nguyện khuynh hải thuỷ dật lưu hà[5].
Ký tạ tôn tiền vọng hương khách,
Để tu trù trướng tích thiên nha (nhai).Dịch nghĩa
Đi chơi thú nhất là chim bằng đến ao trời
Khi về đừng hỏi chim hạc ở đất Liêu Đông
Đời người muôn việc phải tự chủ lấy mình
Rời nhà vài bước sông núi đã mênh mang ngay
Có rượu, bạn ơi đừng để lâu
Vì tôi cùng uống say trên lầu cao Năng Viễn nhà họ Vương
Say rồi đem kiếm Ngô câu trong hộp ra múa
Chặt đứt hết nỗi sầu nghìn năm muôn thuở
Biển biếc ánh ban mai hắt xuống đất Yên
Cành dâu phất phơ trước cửa sổ
Ao Côn Lôn hoa đào đua nở
Nghìn vạn cánh hoa bay múa trước gió đông
Nghìn vạn cánh, rơi vào nhà ai?
Ước được lưu hà đầy như nước biển
Gửi tặng những ai là khách nhớ quê
Thôi đừng rầu rĩ tiếc chân trời nữa.Bản dịch của Lê Xuân Khải
Chim bằng chơi ao trời thú nhất
Quay về đừng hỏi hạc Liêu Đông
Đời người muôn sự thoả lòng
Cửa ra vài bước núi sông rộng dài
Hễ có rượu hỡi ai chớ sẻn
Say trên lầu Năng Viễn họ Vương
Ngô câu kiếm múa mấy đường
Mối sầu vạn cổ chặt tung hết liền
Biển sóng xanh đất Yên nắng toả
Cành dâu non song cửa đung đưa
Côn Lôn đào nở rực hoa
Hoa bay vạn cánh múa đùa gió đông
Vào nhà ai mầu hồng vạn cánh?
Biển ước nghiêng sóng sánh lưu hà
Gửi mời bao khách nhớ nhà
Thôi đừng nuối tiếc nẻo xa chân trời
[1] Theo Tiêu diêu du của Trang Tử: Biển nam là ao trời […] chim bằng bay vào biển nam, nước dâng cao ba nghìn dặm, vỗ cánh bay lên cao chín vạn dặm.
[2] Dùng điển Đinh Lệnh Uy đời Hán học thành đạo, hoá hạc bay về Liêu Đông.
[3] Tên một thanh kiếm báu.
[4] Tương truyền là nơi ở của Tây Vương Mẫu, ở đây có giống đào, quả ăn vào sẽ trường sinh bất lão.
[5] Một thứ rượu tiên trong truyền thuyết, uống vào sẽ không đói không khát. Sau dùng để chỉ rượu ngon.