21/04/2024 04:16Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Trung Đường
Đăng bởi Vanachi vào 03/07/2005 11:29
Nguyên tác
桐風惊心壯士苦，
衰燈絡緯啼寒素。
誰看青簡一編書，
不遣花虫粉空蠹？
思牽今夜腸應直，
雨冷香魂吊書客。
秋墳鬼唱鮑家詩，
恨血千年土中碧。
Phiên âm
Đồng phong kinh tâm tráng sĩ khổ,
Suy đăng lạc vĩ[1] đề hàn tố.
Thuỳ khan thanh giản[2] nhất biên thư,
Bất khiển hoa trùng phấn không đố.
Tư khiên kim dạ trường ưng trực,
Vũ lãnh hương hồn điếu thư khách.
Thu phần quỷ xướng Bảo gia[3] thi,
Hận huyết thiên niên thổ trung bích.Dịch nghĩa
Ngọn gió thổi qua cây ngô đồng làm lòng người kinh sợ, tráng sĩ thêm khổ tâm,
Bên ngọn đèn hiu hắt, tiếng con vạc sành gợi nhớ đến áo mùa lạnh.
Có ai xem thấy một cuốn sách,
Chẳng có người đọc để cho mối mọt ăn nát thành bột.
Đêm nay, (khi nghĩ đến cảnh đó) mà thêm đau lòng,
Mưa lạnh, mảnh hồn thơm viếng điếu người làm ra sách.
Trên nấm mộ mùa thu, tiếng quỷ ngâm nga thơ Bảo gia,
Máu hận ngàn năm thấm vào đất và biến thành ngọc đá.Bản dịch của Huỳnh Ngọc Chiến
Gió thổi ngô đồng lòng run sợ
Đèn mờ, vạc sành gợi lạnh giá
Ai thấy tre xanh, cuốn sách xưa
Chẳng đuổi mọt ăn nát lả tả
Đêm nay nghĩ đến lòng quặn đau
Mưa lạnh hồn thơm điếu khách lạ
Quỷ đọc thơ trên nấm mộ thu
Máu hận ngàn năm thành ngọc đá.
[1] Tức sa kê là tên con vạc sành. Tiếng kêu của nó giống như tiếng kéo tơ nên thường gợi lên cảnh may áo vào mùa thu. Lại thuyết cho rằng lạc vĩ là con dế, mỗi khi nó kêu là trời lạnh, người ta bắt đầu may áo mùa thu.
[2] Người xưa khi chưa có giấy, thường dùng tre xanh để thay. Thanh giản dùng để chỉ chung cho sách vở.
[3] Không rõ Bảo gia là ai. Có thể là Bảo Chiếu (?-466) một nhà thơ lớn thời Nam Bắc triều. Do xuất thân hèn kém lại sống trong thời đại môn phiệt đang thịnh, nên dù có tài, ông vẫn chịu mọi sự rẻ rúng và đả kích. Thơ ông đầy những lời phẫn uất của kẻ có tài mà không gặp thời.