03/05/2024 19:21Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Lý
Đăng bởi Vanachi vào 12/08/2005 16:20
Nguyên tác
秋來涼氣爽胸襟，
八斗才高對月吟。
堪笑禪家癡鈍客，
為何將語以傳心。
Phiên âm
Thu lai lương khí sảng hung khâm,
Bát đấu[1] tài cao đối nguyệt ngâm.
Kham tiếu thiền gia si độn khách,
Vi hà tương ngữ dĩ truyền tâm[2].Dịch nghĩa
Thu đến, khí trời dịu mát, tâm thần sảng khoái,
Các nhà thơ tài cao “bát đẩu” nhìn trăng ngâm vịnh.
Thật tức cười những kẻ rồ ngộ trong nhà thiền,
Cớ sao lại lấy ngôn ngữ để truyền tâm cho người?Bản dịch của Ngô Tất Tố
Êm dịu hơi thu mát cõi lòng,
Tài thơ ngâm chọi bóng trăng trong.
Cửa thiền những thẹn người si độn,
Để lại câu gì, nghĩ chửa thông.
[1] Tức tám đấu, theo tích Tạ Linh Vận, nhà thơ Trung Hoa thời Lục triều – “Tài làm thơ trong thiên hạ có 10 đấu, Tào Thực đã chiếm hết 8...“
[2] Danh từ thiền, chỉ sự trực tiếp lãnh hội sự giác ngộ từ kinh nghiệm tu chứng của thầy sang trò, không qua bất cứ một trung gian nào, nhất là ngôn ngữ, vì bản chất của Thực Tại tối hậu là bất khả tư nghì. “Phật bất khả kiến, Tâm bất khả thuyết” (Phật tâm ca - Tuệ Trung thượng sĩ).
Bồ Đề Đạt Ma là sư tổ của Thiền Trung Hoa, sang Trung Quốc năm 520 mang theo thông điệp “Bất lập văn tự, giáo ngoại biệt truyền, trực chỉ nhân tâm, kiến tính thành Phật” (Đạo được truyền riêng ngoài kinh điển, không thông qua ngôn ngữ, nhằm thẳng vào nội tâm kiến chiếu vào tự tính để thành Phật).