19/04/2024 16:17Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi Vodanhthi vào 24/02/2010 17:37
Nguyên tác
百齡簪笏今生半，
一帶江城昨夢非。
局事那知何日了，
威顏詎敢暫時違。
有緣山水成瞻矚，
未靜風塵肯去歸。
吟健莫教千歲慮，
南橋早晚候摳衣。
Phiên âm
Bách linh trâm hốt kim sinh bán[1],
Nhất đới giang thành tạc mộng phi.
Cục sự na tri hà nhật liễu,
Uy nhan cự cảm tạm thời vi.
Hữu duyên sơn thuỷ thành chiêm chúc,
Vĩ tĩnh phong trần khẳng khứ quy.
Ngâm kiện mạc giao thiên tuế lự,
Nam kiều[2] tảo vãn hậu khu y.Dịch nghĩa
Sự nghiệp trâm hốt cho hạn trăm năm, nay mới được nửa,
Một dãi giang thành trong mộng hôm qua, lẽ nào để bằng không?
Thế sự khôn cùng, sao biết được ngày nào kết thúc?
Vẻ mặt uy nghiêm há dám không một lần sai sót.
Có duyên thì núi sông đến gần trước mắt,
Cơn gió bụi chưa lặng thì không đi không về.
Muốn khoẻ sống lâu nào có ai truyền cho phép tính toán nghìn tuổi?
Sớm muộn cũng có lần mặc áo chiến tiến vào cầu Nam.Bản dịch của Trần Bá Chí
Trâm hốt trăm năm, mới nửa đây,
Giang thành trong mộng chớ lung lay.
Ai hay thế sự ngày chung kết?
Biết giữ uy nghiêm vẫn có sai.
Duyên thắm đượm mùi sông trước mắt,
Chẳng đi về gió bụi đang bay.
Cậy ai tính kế nghìn năm thọ?
Áo chiến cầu Nam sẽ có ngày.
Bản phiên âm và chú thích của PGS.TS sử học Trần Bá Chí, bản dịch nghĩa của NXB Hải Phòng.
[1] Câu thơ “trăm năm mới được nửa”: do bài của Bùi Văn Dị đề là “ngũ thập”, tức 50 tuổi. Trâm và hốt là hai bảo vật trang sức vào triều phục của đại thần, thường làm bằng ngà.
[2] Cầu Nam, ý chỉ đất Nam bộ đã nằm trong tay thực dân Pháp xâm lược. Lúc này Bùi Văn Dị đang ở Bắc kỳ bí mật tuyên truyền chống Pháp. Có ngày đến huyện lỵ Quốc Oai trấn Sơn Tây để thăm Thái ông họ Vũ (Theo nguyên chú).