09/05/2024 19:57Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thanh
Đăng bởi tôn tiền tử vào 24/03/2019 19:39
Nguyên tác
潦倒邱園二十秋，
親炊葵藿慰餘愁。
絕無暇日臨青鏡，
頻過凶年到白頭。
海氣荒涼門有燕，
溪光搖蕩屋如舟。
不能沽酒持相祝，
依舊歸來向爾謀。
Phiên âm
Lạo đảo khâu viên nhị thập thu,
Thân xuy quỳ hoắc[1] uý dư sầu.
Tuyệt vô hạ nhật lâm thanh kính[2],
Tần quá hung niên đáo bạch đầu.
Hải khí hoang lương môn hữu yến,
Khê quang dao đãng ốc như châu.
Bất năng cô tửu trì tương chúc,
Y cựu quy lai hướng nhĩ mưu.Dịch nghĩa
Đã hai chục năm lận đận với ruộng vườn
Đem đun rau quỳ rau hoắc để đỡ buồn
Chẳng có ngày nào rảnh rang, để đến bên gương
Trải qua nhiều năm đói đến tận lúc bạc đầu
Khí biển se lạnh én bay trước cửa
Mù ở khe bốc lên nhà bồng bềnh như thuyền
Không tài nào mua nổi rượu đem về chúc sinh nhật
Vẫn vậy thôi, quay về bàn với bà đâyBản dịch của Lê Xuân Khải
Hai chục năm buồn chán ruộng vườn
Đem đun quỳ hoắc tạm vơi buồn
Ngày nhàn bên kính không hề có
Năm đói bạc đầu đã trải luôn
Én liệng cửa ngoài hơi biển bốc
Nhà như thuyền nổi khói khe tuôn
Không sao mua rượu đem về chúc
Lại vẫn quay về hỏi đấy hơn
Vợ của tác giả là Vương Tuấn, tự Trí Trường, người Thái Hưng (nay là Giang Tô), cũng thạo thơ từ, có Tuỳ Hiên tập. Ông và vợ có sở thích giống nhau, thấm bọt cho nhau (điển từ Trang Tử) trong lúc khó khăn, kính trọng nhau như khách. Bài này tác giả nhớ đến sinh nhật vợ mà làm, dù không có câu thơ nào chúc tụng nhưng tình cảm chân thật sâu lắng, thân tình động lòng người.
[1] Rau quỳ và lá đậu, thứ người nghèo khó ăn.
[2] Gương làm từ đồng mài nhẵn.