25/04/2024 05:32Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi hongha83 vào 23/04/2016 16:24
Nguyên tác
野花啼鳥共紛紜，
石蔓煙蘿去路分。
避俗僧無蝸角念，
隱形竹有虎斑文。
理從悟處觀紅槿，
機到閒來識白雲。
日暮一聲誰送客，
清風山下吼山君。
Phiên âm
Dã hoa đề điểu cộng phân vân,
Thạch mạn yên la khứ lộ phân.
Tỵ tục tăng vô oa giác[1] niệm,
Ẩn hình trúc hữu hổ ban văn.
Lý thung ngộ xứ quan hồng cận[2],
Cơ đáo nhàn lai thức bạch vân.
Nhật mộ nhất thanh thuỳ tống khách,
Thanh phong sơn hạ hống sơn quân[3].Dịch nghĩa
Hoa đồng nội với tiếng chim kêu cùng rộn rã
Đá đầy rêu khói, chia rõ lối đi
Lánh tục, sư ông không có ý nghĩ về sừng con ốc bươu
Giấu hình, cây trúc có vằn hổ loang lổ
Lẽ đạo từ chỗ lĩnh hội được hãy ngắm xem hoa dâm bụt đỏ
Cảnh ngộ đến lúc nhàn hạ mới hiểu được làn mây trắng
Kìa ai cất lên một tiếng tiễn khách trong lúc trời chiều
Đó là luồng gió mát dưới núi đưa lại tiếng hổ gầmBản dịch của Bùi Duy Tân, Đào Phương Bình
Hoa đồng nở rộ, rộn chim kêu
Lối rẽ, mây lồng đá đốm rêu
Lánh tục, “sừng sên” tăng phủi sạch
Giấu hình, vằn hổ trúc in sâu
Chùm mây trắng gợi lòng nhàn hạ
Dâm bụt hồng khoe lẽ nhiệm màu
Tiễn khách chiều hôm đâu vẳng tiếng
Chân đồi gió mát cọp đang gào
Núi Yên Tử ở huyện Đông Triều, nay thuộc xã Nam Mẫu, huyện Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh. Núi vừa là nơi có nhiều chùa cổ, vừa là cảnh trí tuyệt đẹp. Nhiều nhà thơ lớn đã qua thăm và đề thơ ở đây.
[1] Sừng của con ốc bươu. Theo Trang Tử, trên đầu sừng con ốc bươu có hai nước thường gây chiến với nhau. Ở đây ý nói sư ông trụ trì ở chùa Yên Tử trong lòng hư vô tịch diệt, không bao giờ nghĩ đến tranh giành quyền lợi nữa.
[2] Hoa dâm bụt. Đây là loài hoa sớm nở tối tàn, có màu hồng thường trồng ở quanh chùa. Ngắm hoa này thì có thể liên tưởng đến thế giới hữu hình (theo quan niệm Thiền tông) là biến ảo, vô thường, không có gì vĩnh hằng, bất biến.
[3] Chúa sơn lâm, chỉ con hổ. Sách Thuyết văn giải tự 說文解字 của Hứa Thận 許慎 nói: "Hổ sơn thú chi quân dã" 虎山獸之君也 (Hổ là chúa tể loài thú trên núi).