06/05/2024 23:23Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 28/08/2014 21:26
Nguyên tác
城亡已誓與俱亡，
心事猶存手奏章。
節見言言和血淚，
文成字字挾風霜。
屏山萬里孤忠達，
濃嶺千秋正氣香。
自謂願追前武顯，
對看還有古睢陽。
Phiên âm
Thành vong dĩ thệ dữ câu vương (vong),
Tâm sự do tồn thủ tấu chương.
Tiết hiện ngôn ngôn hoà huyết lệ,
Văn thành tự tự hiệp phong sương.
Bình sơn[1] vạn lý cô trung đạt,
Nùng lĩnh[2] thiên thu chính khí hương.
Tự vị nguyện truy tiền Vũ hiển[3],
Đối khan hoàn hữu cổ Tuy Dương[4].Dịch nghĩa
Thành mất, ông quyết cùng chết với thành,
Tâm sự còn lại tờ tâu tự tay viết.
Khí tiết hiển hiện trong lời như hoá máu với nước mắt,
Trong bài văn, chữ nào cũng như cuộn cả gió sương.
Tấm cô trung giãi tỏ với non Bình xa xôi muôn dặm,
Chính khí sẽ nức thơm cùng với núi Nùng ngàn năm.
Tự nhủ xin noi gương ông Vũ Hiển khi trước,
Nhìn xem, hãy còn dấu cũ thành Tuy Dương.Bản dịch của Cao Quang Thạnh
Mất thành, thân quyết thác theo cùng,
Còn đấy tờ tâu giãi tỏ lòng,
Tiết thảo, lời lời hoà huyết lệ,
Lời văn, chữ chữ cuộn sương phong.
Cô trung muôn dặm dáng non Ngự,
Chính khí ngàn năm ngát núi Nùng.
Đã nguyện hồn theo ông Vũ Hiển,
Thành xưa còn mãi tấm gương trung.
Tổng đốc Hà Ninh họ Hoàng chỉ tổng đốc Hoàng Diệu. Năm 1882, giặc Pháp đánh chiếm thành Hà Nội, ông đã tổ chức phòng ngự, nhưng không giữ được. Thành mất, ông viết sớ để lại rồi thắt cổ tự tử.
[1] Non Bình là núi Ngự Bình ở Huế.
[2] Núi Nùng ở Hà Nội.
[3] Vũ hiển đại học sĩ là tước của tướng Nguyễn Tri Phương.
[4] Thành Tuy Dương là nơi Trương Tuần và Hứa Viễn đời Đường đã quyết chiến chống lại tướng An Lộc Sơn. Đây có ý so sánh việc Nguyễn Tri Phương và Hoàng Diệu đánh Pháp rồi tuất tiết tại thành Hà Nội với việc làm của hai ông này.