19/04/2024 22:11Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi hảo liễu vào 06/01/2015 14:29
Nguyên tác
雨撼風聲亦助號，
重陽此日不登高。
魏侯廓落無虛約，
阮籍猖狂豈憚勞。
山上何人能插菊，
爐邊笑我尚題糕。
少孤秋興談春事，
佇看新梅看嫩桃。
Phiên âm
Vũ hám phong thanh diệc trợ hào,
Trùng dương thử nhật bất đăng cao.
Nguỵ Hầu[1] khuếch lạc vô hư ước,
Nguyễn Tịch[2] xương cuồng khởi đạn lao.
Sơn thượng hà nhân năng sáp cúc,
Lô biên tiếu ngã thượng đề cao.
Thiếu cô[3] thu hứng đàm xuân[4] sự,
Trữ khán tân mai khán nộn đào.Dịch nghĩa
Mưa ào ạt gió cũng thổi ào ào
Ngày này là lễ Trùng Dương nhưng không chơi núi được
Nguỵ Hầu rộng luợng không bao giờ sai hẹn
Nguyễn Tịch cuồng si chẳng sợ mệt mỏi
Ai là kẻ trên núi có thể đơm hoa cúc
Chê ta ngồi bên bếp lo việc đề chữ trên bánh
Nay thiếu người bàn chuyện xuân thu vui hứng
Dừng bước ngắm hoa mai mới nở, hoa đào non nụBản dịch của Nguyễn Hữu Vinh
Sầm sập mưa rơi với gió gào
Trùng dương dịp lễ hết trèo cao
Nguỵ Hầu rộng luợng không sai hẹn
Nguyễn Tịch cuồng si há khổ lao
Ai kẻ trên non vui thưởng ngắm
Đùa ta bên bếp bận ra vào
Thiếu người bàn chuyện xuân thu hứng
Ngắm nghía mai non với nhánh đào
Nguyên chú: "Hưu trí thời kỳ" 休致辰期 (Thơ làm trong thời kỳ hưu trí).
Quý Dậu tức năm 1933.
[1] Tức Nguỵ Văn Hầu 魏文侯, nổi tiếng vì tính giữ lời hứa. Nguỵ Văn Hầu hẹn đi săn với người nước Ngu. Đến ngày hẹn, đang lúc uống rượu vui, lại gặp lúc trời mưa, Nguỵ Văn Hầu đang sửa soạn đi, hầu cận can rằng: "Hôm nay đang uống rượu vui vẻ, trời lại đang mưa, tướng công đi làm gì?" Nguỵ Văn Hầu nói rằng "Ta có hẹn với người ta, không đi đến gặp sao được". Nói xong thì đi, đến để bãi bỏ cuộc hẹn đi săn.
[2] Một trong Trúc Lâm thất hiền đời Tấn.
[3] Trẻ tuổi mà lâm cảnh cô đơn. Cảnh huống buồn đau của người tuổi còn trẻ mà lưu lạc phương xa vì chinh chiến, cô đơn, thiếu bè bạn, thân thích, thiếu người để tâm sự hàn huyên. Chỉ cảnh đơn côi, thiếu bè bạn. Bài "Tống Lý Đoan" 送李端 của Lư Luân 盧綸: "Thiếu cô vi khách tảo, Đa nan thức quân trì" 少孤為客早，多難識君遲 (Tuổi trẻ cô đơn thân làm khách phương xa, Thời buổi gian nan tiếc gặp nhau đây nay đã trễ đường).
[4] Chỉ việc xướng hoạ thơ văn. Bài "Thu Hứng" 秋興 kỳ 8 của Đỗ Phủ có câu: "Giai nhân thập thuý xuân tương vấn, Tiên lữ đồng chu vãn cánh di" 佳人拾翠春相問，仙侶同舟晚更移 (Lững lờ cùng bạn thưởng xuân, Chiều sang cùng với giai nhân khuấy chèo).