24/04/2024 21:47Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Trần
Đăng bởi Vanachi vào 04/07/2008 10:04
Nguyên tác
客途風雪歲更深，
長向丹霄掛寸心。
亂後交遊非復昔，
城中旅泊到如今。
新愁滾滾憑誰送？
往事悠悠付夢尋。
早晚迴朝將好問，
鬼章何日賀生擒？
Phiên âm
Khách đồ phong tuyết tuế canh thâm,
Trường hướng đan tiêu quải thốn tâm.
Loạn hậu giao du phi phục tích,
Thành trung lữ bạc đáo như câm (kim)!
Tân sầu cổn cổn bằng thuỳ tống?
Vãng sự du du phó mộng tầm.
Tảo vãn hồi triều tương hảo vấn,
Quỷ, Chương[1] hà nhật hạ sinh cầm?Dịch nghĩa
Đường khách đầy gió tuyết, mà năm lại gần hết,
Luôn hướng về phía trời hồng mà gửi tấc lòng.
Sau cơn loạn lạc, bạn bè chẳng còn như trước,
Trong thành, dừng chân nơi quán trọ đến hôm nay!
Nỗi buồn mới cuồn cuộn, biết nhờ ai đẩy lùi?
Chuyện xưa kia dài dằng dặc, mặc giấc chiêm bao tìm đến.
Nay mai vào triều sẽ hỏi những tin tốt lành,
Chừng nào thì được chúc mừng việc bắt sống Quỷ, Chương?Bản dịch của Đào Phương Bình
Đường trường gió tuyết sắp qua năm,
Xin hướng trời hồng gửi trái tim.
Sau loạn, bạn bầu xa thuở trước,
Trong thành, lưu lạc cảm đương kim,
Mối sầu cuồn cuộn nhờ ai dẹp,
Việc trước xa xôi để mộng tìm.
Sớm muộn về chầu thăm hỏi tới,
Quỉ, Chương mừng bắt phỏng bao lăm.
Bài thơ chỉ sự kiện tháng 12 âm lịch (đầu năm 1377), Trần Duệ Tông cầm 12 vạn quân tiến vào đất Chiêm Thành, tháng giêng năm 1377, quân Đại Việt bị phục binh và tan rã hoàn toàn tại kinh đô Đồ Bàn của Chiêm Thành, vua Trần Duệ Tông tử trận. Mùa thu tháng 11 năm 1377, Chế Bồng Nga tấn công Đai Việt thiêu rụi Thăng Long. Quân Chiêm chỉ lưu lại Thăng Long một ngày. Tác giả lui về Nhị Khê tránh giặc. Khi trở lại kinh đô, ông phải lưu trú quán khách thay vì ở nhà bố vợ, vì người Chiêm không chỉ huỷ diệt cung điện mà còn đốt phá dinh phủ các quan. Xương Phù nguyên niên tức năm đầu (1377) niên hiệu Xương Phù của vua mới Trần Phế Đế.
[1] Theo Thơ văn Lý Trần (tập III), Quỷ, Chương là các tướng giặc chống triều đình nhà Tống.