28/03/2024 18:29Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Hoạ Triệu viên ngoại “Quế Dương kiều ngộ giai nhân”
和趙員外桂陽橋遇佳人

Tác giả: Tống Chi Vấn - 宋之問

Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Sơ Đường
Đăng bởi Vanachi vào 16/01/2007 19:03

 

Nguyên tác

江雨朝飛浥細塵,
陽橋花柳不勝春。
金鞍白馬來從趙,
玉面紅妝本姓秦。
妒女猶憐鏡中發,
侍兒堪感路傍人。
蕩舟為樂非吾事,
自嘆空閨夢寐頻。

Phiên âm

Giang vũ triêu phi ấp tế trần,
Dương kiều hoa liễu bất thăng xuân.
Kim yên bạch mã lai tòng Triệu,
Ngọc diện hồng trang bản tính Tần.
Đố nữ do liên kính trung phát,
Thị nhi kham cảm lộ bàng nhân.
Đãng chu vi lạc phi ngô sự,
Tự thán không khuê mộng mị tần.

Dịch nghĩa

Buổi sáng mưa trên sông làm ướt những hạt bụi nhỏ,
Bên cầu Quế Dương, hàng dương liễu nở hoa tươi thắm không sao kể xiết.
Nàng cưỡi ngựa trắng, yên vàng từ đất Triệu đến đây,
Mặt đẹp như ngọc, tô điểm phấn hồng, vốn là người họ Tần.
Những cô gái hay ganh ghét còn phải yêu mái tóc của nàng ở trong gương,
Và các cô hầu cũng còn có thể làm cảm khách bên đường.
Thả thuyền vui chơi không phải là việc của ta,
Thế mà ta vẫn tự than lâmì nhớ tới phòng khuê vắng vẻ.

Bản dịch của Trần Trọng San

Mưa sáng trên sông ướt bụi trần,
Cầu Dương hoa liễu biết bao xuân.
Yên vàng ngựa trắng từ quê Triệu,
Mặt ngọc, môi son vốn họ Tần.
Nào kẻ trước gương yêu mến tóc,
Bên đường kia kẻ ngậm ngùi thân.
Chẳng màng tìm thú trên sông nước,
Sao vẫn phòng khuê mộng mấy lần.
Kim Thánh Thán phê là “phần tiền giải” tả cầu và tả giai nhân. Câu 1 và 2 tả phong cảnh cầu Quế Dương. Trên cầu mưa bụi bay bay, dương liễu nở hoa tươi thắm không sao kể xiết. Như vậy nếu không gặp giai nhân thì lòng người trước phong cảnh vẫn thư sướng êm đềm. “Phần hậu giải” chỉ tả chữ “ngộ” (gặp). Người gặp là giai nhân, người gặp giai nhân là ta. Tả giai nhân mà chỉ tả tóc, chỉ tả con hầu. Tả ta thì lại né tránh, nói tới ta mà chỉ tả “đố nữ” (các cô gái ganh tị, ghen ghét), chỉ tả “lộ bàng nhân” (người đi đường). Như thế chữ “ngộ” thành ra cái điều “kính hoa, thuỷ nguyệt” (hoa trong gương, trăng dưới nước). Đến câu 7, 8 mới kết thúc trực tiếp. Đã nói “phi ngô sự” (không phải việc của ta) nhưng rồi lại nói “mộng mị tần” (thường mơ tới).

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Tống Chi Vấn » Hoạ Triệu viên ngoại “Quế Dương kiều ngộ giai nhân”