18/04/2024 13:22Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi Nguyễn Thanh Lộc vào 14/01/2016 16:01
Nguyên tác
日月日愈上，
江河日愈下。
少壯能幾何，
世變真可詫。
古人悲憫心，
救世將身捨。
焚溺憂眾生，
今人不自謝。
身行萬里途，
巖巖失坎坷。
手著萬言書，
嘻笑復怒罵。
嗟我何如人，
歲時尚休暇。
言念古今人，
徘徊起中夜。
Phiên âm
Nhật nguyệt nhật dũ thượng,
Giang hà nhật dũ hạ.
Thiếu tráng năng kỷ hà,
Thế biến chân khả sá.
Cổ nhân bi mẫn tâm,
Cứu thế tương thân xả.
Phần nịch ưu chúng sinh,
Kim nhân bất tự tạ.
Thân hành vạn lý đồ,
Nham nham thất khảm khả.
Thủ trứ vạn ngôn thư,
Hi tiếu phục nộ mạ.
Ta ngã hà như nhân,
Tuế thời thượng hưu hạ.
Ngôn niệm cổ kim nhân,
Bồi hồi khởi trung dạ.Dịch nghĩa
Mặt trời mặt trăng ngày càng lên cao,
Các con sông ngày càng chảy xuống.
Trẻ mạnh có được bao lăm,
Đời biến đổi thật đáng lấy làm lạ.
Người xưa vì lòng thương xót,
Bỏ thân mình để cứu đời.
Lo cho chúng sinh phải chìm đắm,
Người nay chẳng từ chối.
Thân đi muôn dặm đường,
Núi non hết gồ ghề.
Tay viết sách vạn lời,
Vui, cười rồi lại giận, mắng.
Ôi! Ta là người như thế nào?
Ngày tết đến còn vui thú.
Nhớ đến người xưa, người nay,
Bồi hồi ngồi dậy lúc nửa đêm.Bản dịch của Ngô Đức Kế
Bóng trời cao càng lên
Nước sông thấp càng chảy
Tuổi người ngày một già
Việc đời mắt trông thấy
Kẻ trước lòng xót thương
Đem mình cứu đời ấy
Người nay lòng chẳng từ
Lo cứu vớt như vậy
Chân đi biết bao đường
Núi non phẳng như giẫy
Tay viết sách muôn lời
Buồn cười rồi mắng bậy
Ta là người thế nào?
Đủng đỉnh còn ngồi đấy
Nghĩ đến người xưa nay
Bồn chồn nửa đêm dậy
Đêm cuối năm Ất Tị 1905, tức là đầu năm 1906. Bài này cũng lấy từ sách Phan Tây Hồ di thảo. Qua năm 1906 cho đến khi bị bắt vào tháng 4-1908, Phan Châu Trinh ít làm thơ trữ tình vì bận hoạt động cho phong trào Duy Tân.