03/05/2024 18:51Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Phụng hoạ Nghiêm trung thừa “Tây thành vãn diểu” thập vận
奉和嚴中丞西城晚眺十韻

Tác giả: Đỗ Phủ - 杜甫

Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi tôn tiền tử vào 04/04/2015 07:42

 

Nguyên tác

汲黯匡君切,
廉頗出將頻。
直詞才不世,
雄略動如神。
政簡移風速,
詩清立意新。
層城臨暇景,
絕域望餘春。
旗尾蛟龍會,
樓頭燕雀馴。
地平江動蜀,
天闊樹浮秦。
帝念深分閫,
軍須遠算緡。
花羅封蛺蝶,
瑞錦送麒麟。
辭第輸高義,
觀圖憶古人。
征南多興緒,
事業闇相親。

Phiên âm

Cấp Ảm[1] khuông quân thiết,
Liêm Pha[2] xuất tướng tần.
Trực từ tài bất thế,
Hùng lược động như thần.
Chính giản di phong tốc,
Thi thanh lập ý tân.
Tằng thành lâm hạ cảnh,
Tuyệt vực vọng dư xuân.
Kỳ vĩ giao long hội,
Lâu đầu yến tước tuần.
Địa bình giang động Thục,
Thiên khoát thụ phù Tần.
Đế niệm thâm phân khổn,
Quân tu viễn toán mân.
Hoa la phong hiệp điệp,
Thuỵ cẩm tống kỳ lân.
Từ đệ thâu cao nghĩa,
Quan đồ ức cổ nhân.
Chinh nam đa hứng tự,
Sự nghiệp ám tương thân.

Dịch nghĩa

Cấp Ảm lúc nào cũng quyết giúp vua,
Liêm Pha luôn luôn đem thân ra nước ngoài đàm phán.
Tài nói thẳng trên đời hiếm có,
Sử dụng chính sách mạnh như có thần.
Luật lệ hành chính giản lược khiến đi nhanh như gió,
Thơ trong sáng có chứa nhiều ý mới.
Thành có nhiều tầng nơi cảnh nhàn hạ,
Nơi chốn hang cùng mong chút xuân thừa.
Giải với rồng gặp gỡ nhau ở đuôi cờ,
Nơi đầu lầu chim yến chim tước dạn người.
Đất bằng, sông Thục trôi cuồn cuộn,
Trời rộng cây đất Tần nổi lềnh bềnh.
Vua nghĩ sâu xa để chia quyền nhà vua,
Việc quân là cần tính đến sợi dây căng xa.
Bươm bướm bu tới hoa dây,
Gấm đẹp trùm lên kỳ lân.
Vì nghĩa lớn mà không màng gì tới thân và nhà,
Coi cái bản dồ mà nhớ người xưa.
Đi về miền nam có nhiều hứng thú,
Sự nghiệp làm mờ cái tình thân đối với nhau.

Bản dịch của Phạm Doanh

Liêm Pha luôn ra trận.
Cấp Ảm quyết giúp vua,
Nói thẳng tài khác lạ,
Làm việc như thần sua.
Như gió cuốn, lối nhẹ,
Thơ thành, ý mới đưa.
Từng thành nhìn cảnh đẹp.
Cuối đất ngóng xuân thừa.
Đuôi cờ giao long bám,
Đầu lầu yến sẻ đùa.
Đất bằng sông Thục réo,
Trời rộng cây Tần thưa
Vua nghĩ chia cửa khổn,
Quân cần chuỗi thi đua.
Bươm bướm hoa leo phủ,
Kỳ lân gấm đẹp đưa.
Quên mình vì nghĩa lớn,
Coi tranh nhớ người xưa.
Xuôi nam nhìu nỗi hứng,
Sự nghiệp, thương nhớ lưa.
(Năm 762)

[1] Tự Trường Nhụ 長孺, người Bộc Dương đời Hán, tính cương trực, giữ nghĩa cho đến chết. Hán Vũ Đế quý trọng, còn có biệt danh là Cấp Trực.
[2] Người nước Triệu thời Chiến quốc, giúp Triệu đánh bại Tề, Nguỵ. Trận Trường bình chống Tần, khiến Tần nể sợ, sau Tần dùng kế ly gián nên bị bại. Cùng kết thân với Lạn Tương Như, sau bị dèm pha, bệnh chết ở nước Sở.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Đỗ Phủ » Phụng hoạ Nghiêm trung thừa “Tây thành vãn diểu” thập vận