Chủ đề: Thơ Bùi Minh Trí - Trang 78

"Ngọc tỉnh liên" là "Hoa sen trong giếng ngọc".
Đây là bài phú của Mạc Đĩnh Chi,
Phan Võ đã dịch thành bài Phú sen trong giếng.


Bùi Minh Trí viết cảm nhận theo bản dịch của Phan Võ

CẢM NHẬN bài PHÚ SEN TRONG GIẾNG

Nhà cao tựa ghế nắng nồng
Rước người đạo cốt tiên phong vào ngồi
Dưa thơm, quả ngọt đem mời
Khoe sen giếng ngọc cho người ngắm trông

Bài ca khách viết mươi dòng
Thủy tinh lóng lánh bao vòng lưu ly
Hạt trai, bùn tán pha lê
Hương thơm tỏa ngát bốn bề trời mây

Ngọc Hoàng thương mến rủ đầy
Tố Nga ghen nỗi riêng tây lắm bài
Thuyền quyên cũng có kẻ tài(1)
Tấm tình mực thước lỡ thời mà thương

Đọc bài ca chủ than rằng:
Triều nay Minh thánh, sao đang xa rời
Khách nghe thấm thía lọt tai
Gõ Thiên môn, kính dâng bài “Ngọc liên”.
______________________
(1)Xem bản dịch tôi hiểu rằng: Mạc Đĩnh Chi ví mình
như thuyền quyên có tài mà không được trọng dụng và thời gian qua đi sẽ bị uổng phí:
Há rằng trống rỗng bất tài
Thuyền quyên lắm kẻ lỡ thời thương thay.
Nếu ta giữ mực thẳng ngay.
Mưa sa gió táp xem nay cũng thường
Sợ khi lạt thắm phai hương.
Mỹ nhân đến lúc muộn màng hết xuân.

                        Ngày 11/7/2013
                          Bùi Minh Trí

Để các thi huynh thi hữu có tư liệu, Bùi Minh Trí xin dẫn ra bản gốc Ngọc tỉnh liên phú của Mạc Đĩnh Chi và bản dich của Phan Võ:

Ngọc tỉnh liên phú

Khách hữu:

Ẩn kỷ cao trai, hạ nhật chính ngọ.
Lâm bích thuỷ chi thanh trì, vịnh phù dung chi Nhạc phủ.

Hốt hữu nhân yên:

Dã kỳ phục, hoàng kỳ quan.
Huýnh xuất trần chi tiên cốt, lẫm tích cốc chi cù nhan.
Vấn chi hà lai, viết tòng Hoa San.
Nãi thụ chi kỷ, nãi sử chi toạ.
Phá Đông Lăng chi qua, trãi Dao Trì chi quả,
Tái ngôn chi lang, tái tiếu chi tha.

Ký nhi mục khách viết:

Tử phi ái liên chi quân tử gia!
Ngã hữu dị chủng, tàng chi tụ gian.
Phi đào lý chi thô tục, phi mai trúc chi cô hàn.
Phi tăng phòng chi cẩu kỷ, phi Lạc thổ chi mẫu đan.
Phi Đào lệnh đông ly chi cúc, phi Linh quân cửu uyển chi lan.
Nãi Thái Hoa san đầu ngọc tỉnh chi liên.

Khách viết:

Dị tai! Khởi sở vị ngẫu như thuyền hề hoa thập trượng, lãnh như sương hề cam tỷ mật giả gia!
Tích văn kỳ danh, kim đắc kỳ thực.
Đạo sĩ hân nhiên, nãi tụ trung xuất.
Khách nhất kiến chi, tâm trung uất uất.
Nãi phất thập dạng chi tiên, thử ngũ sắc chi bút.

Dĩ nhi ca viết:

Giá thuỷ tinh hề vi cung,
Tạc lưu ly hề vi hộ.
Toái pha ly hề vi nê,
Sái minh châu hề vi lộ,
Hương phức uất hề tằng tiêu,
Đế văn phong hề nữ mộ.
Quế tử lãnh hề vô hương,
Tố Nga phân hề nữ đố.
Thái dao thảo hề Phương châu,
Vọng mỹ nhân hề Tương phố.
Kiển hà vi hề trung lưu,
Hạp tương phản hề cố vũ.
Khởi hộ lạc hề vô dung,
Thán thiền quyên hề đa ngộ.
Cẩu dư bính chi bất a,
Quả hà thương hề phong vũ.
Khủng phương hồng hề dao lạc,
Mỹ nhân lai hề tuế mộ.

Đạo sĩ văn nhi thán viết:

Tử hà vi ai thả oán dã.
Độc bất kiến Phượng Hoàng trì thượng chi tử vi, Bạch Ngọc đường tiền chi hồng dược!
Quýnh địa vị chi thanh cao, ái thanh danh chi chiêu chước.
Bỉ giai kiến quý ư thánh minh chi triều, tử độc hà chi hồ tao nhân chi quốc!

Ư thị hữu cảm kỳ ngôn, khởi kính khởi mộ.
Nga Thành Trai đình thượng chi thi, canh Xương Lê phong đầu chi cú.
Khiếu xương hạp dĩ phi tâm, kính hiến "Ngọc tỉnh liên" chi phú.
 

Tiêu đề: Re: Ngọc tỉnh liên phú - Mạc Đĩnh Chi   Fri 12 Feb 2010, 20:02  

--------------------------------------------------------------------------------

Phú sen trong giếng (bản dịch của Phan Võ)


Khách có kẻ:
Nhà cao tựa ghế; trưa hạ nắng nồng.
Ao trong ngắm làn nước biếc; Nhạc phủ vịnh khúc phù dung.

Chợt có người:
Mặc áo quê; đội mũ vàng.
Tiên phong đạo cốt; khác xa trần gian.
Hỏi "Ở đâu lại", rằng "Từ Hoa San".
Bèn bắc ghế; bèn mời ngồi.
Dưa Đông Lăng đem cắt; quả Dao trì đem mời.
Bèn sang sảng nói, bèn ha hả cười.

Đoạn rồi, trông khách mà rằng:
Anh cũng là người quân tử ưa hoa sen đó chăng?
Ta có giống lạ trong ống áo này.
Chẳng phải như đào trần lý tục; chẳng phải như trúc cỗi mai gầy.
Câu kỷ phòng tăng khó sánh; mẫu đơn đất Lạc nào tầy.
Giậu Đào Lệnh cúc sao ví được; vườn Linh Quân lan khó sánh thay!
Ấy là giống sen giếng ngọc ở đầu núi Thái hoa đây.

Khách rằng:
Lạ thay! Có phải người xưa từng bảo: "Ngó như thuyền mà hoa mười trượng, lạnh như sương mà ngọt như mật" đó ư ?
Trước vẫn nghe tiếng, nay mới thấy thật.
Đạo sĩ lòng vui hớn hở, lấy trong ống áo trưng bày.
Khách vừa trông thấy; lòng ngậm ngùi thay.
Giấy mười thức xếp sẵn; bút năm sắc thấm ngay.

Làm bài ca rằng:
Thủy tinh gác để làm cung
Cửa ngoài lóng lánh bao vòng lưu li
Bùn thời tán bột pha lê,
Hạt trai làm móc dầm dề tưới cây,
Mùi hương thơm ngát tầng mây,
Ngọc hoàng nghe cũng rủ đầy tình thương.
Lạnh lùng hạt quế không hương,
Tố Nga lại nổi ghen tuông tơi bời.
Bãi sông hái cỏ dạo chơi,
Bến Tương luống những trông vời Tương phi,
Giữa dòng lơ lửng làm chi,
Nhà xưa sao chẳng về đi cho rồi.
Há rằng trống rỗng bất tài
Thuyền quyên lắm kẻ lỡ thời thương thay.
Nếu ta giữ mực thẳng ngay.
Mưa sa gió táp xem nay cũng thường
Sợ khi lạt thắm phai hương.
Mỹ nhân đến lúc muộn màng hết xuân.

Đạo sĩ nghe mà than rằng:
Sao anh lại ai oán như thế?
Anh không thấy: hoa tử vi trên ao Phượng hoàng, hoa hồng dược trước thềm Ngọc đường đó sao?
Địa vị cao cả; danh tiếng vẻ vang.
Triều minh thánh chúng ta đều được quý: cõi tao nhân anh đi mãi sao đang.

Khách bấy giờ:
Nghe lọt mấy lời; đem lòng kính một.
Ngâm thơ đình thượng của Thành Trai; họa câu phong đầu của Hàn Dũ.
Gõ cửa thiên môn, giãi tấc lòng, kính dâng bài "Ngọc tỉnh liên" phú.

MỪNG NGÀY KHAI TRƯỜNG
    ĐẠI HỌC THÀNH ĐÔNG (HẢI DƯƠNG)



Quê ta đất học nổi danh
Mấy trăm tiến sĩ đã tranh bảng vàng
Trạng nguyên hai nước vẻ vang
“Sen trong giếng ngọc “(1) rỡ ràng quê hương

Người xưa soi sáng tấm gương
Tâm thành kính cẩn, ngát hương thư phòng
Cháu con đèn sách gắng công
Đá mềm chân cứng, nối dòng chí cao

Cháy lòng ước nguyện khát khao
Lâu đài khoa học đường vào cõi tiên
Đôi chân vững bước đi lên
Khó khăn chẳng quản, sức bền vươn xa.

Trường Thành Đông mới mở ra
Muôn lòng già trẻ nở hoa chào mừng
Khai trường ngày hội tưng bừng
Niềm mơ thức dậy, sáng chưng học đường
  _____________________
1 ) Tên một bài phú nổi tiếng của Mạc Đĩnh Chi

  Ngày 12/7/2013                                                  
 Bùi Minh Trí

TRƯỚC TƯỢNG ĐÀI LÝ THÁI TỔ



Hà Nội bóng soi bến Nhĩ Hà
Lòng ta man mác thuở xa xưa
Hồ Gươm lục thủy như nghiên mực
Tháp bút trời xanh viết áng thơ



Xa rồi những phong ba binh lửa
Duyên dáng ba mươi sáu phố phường
Náo nức Thăng Long thời mở cửa
Gặp nhau trao ánh mắt thân thương

Trước tượng đài Người về hội tụ
Tấm tình nào mắc nợ cha ông
Dựng xây thế đứng máu xương đổ
Bao lớp hồn thiêng khỏa sóng Hồng

Ta yêu Hà Nội tình yêu cũ
Ngàn tuổi lộc vừng tỏ chứng nhân
Ghi tạc chiều sâu hồn Đại Việt
Trăng sao vằng vặc thấm tri ân.

                       Ngày 12/7/2013
                        Bùi Minh Trí

TUỔI CAO CHÍ CÀNG CAO              
Chào mừng ngày Quốc tế Người Cao tuổi (1)



Trời thu một sớm tháng mười
Thăng Long náo nức Hội Người tuổi cao
Ngày hội văn hóa - thể thao
Dưỡng sinh, khiêu vũ môn nào cũng hay

Tuổi xanh biển lấp non dời
Súng gươm ra trận tơi bời giặc tan
Tuổi vàng xây dựng giang san
Góp công bô lão luận bàn chí cao

Đời vui  vị thuốc qúy sao
Câu thơ, tiếng hát thanh tao nếp người
Cháu con ríu rít tiếng cười
Tuổi cao thanh thản, nếp đời ung dung

Về già sống khỏe là vàng
Ốm đau mòn mỏi, giàu sang làm gì
Luyện rèn thêm vững buớc đi
Là đời còn thấy diệu kỳ mùa xuân

Đời thanh bạch, dạ sắt son
Trăng thu càng tỏ, nước non càng ngời
Bạc đầu vẫn ích cho đời
Gừng già ai thử, vàng mười ai so.
______________________
(1) Ngày quốc tế người cao tuổi là một ngày do Liên Hiệp Quốc đặt ra nhằm tuyên truyền cổ động cho việc chăm sóc, bảo vệ các người cao tuổi trong mọi nước thành viên vào ngày 1 tháng 10 hàng năm. Ngày quốc tế người cao tuổi được tổ chức để nâng cao nhận thức về các vấn đề ảnh hưởng đến người cao tuổi, chẳng hạn như quá trình lão hóa và việc lạm dụng người cao tuổi. Đây cũng là một ngày để đánh giá cao những đóng góp mà những người cao tuổi đã làm cho xã hội. Đây là tâm điểm của Chương trình về người cao tuổi của Liên hiệp Quốc và các tổ chức bảo vệ người cao tuổi.Ở nước ta, Chính phủ đã cho lấy ngày 6/6 hàng năm làm ngày truyền thống người cao tuổi Việt Nam.

               Ngày 13/7/2013
                Bùi Minh Trí

CÁNH SÓNG TIN VUI  

( Chào mừng Lễ khởi công xây dựng khu trung tâm mới
             Trưởng Đại học Thành Đông Hải Dương)



Tin vui  cánh sóng thiếp tươi hồng
Đại học quê ta lễ khởi công
Dân trí nâng cao ngời đất nước
Nhân tài hun đúc rạng non sông
Quê hương tươi đẹp tràn hy vọng
Tổ quốc phồn vinh thỏa ước mong
Con cháu muôn nhà mừng hớn hở
Sách đèn tô thắm đất Thành Đông.

             Ngày 14/7/2013
              Bùi Minh Trí

CUỘC HÀNH TRÌNH XUYÊN VIỆT          
       Hướng tới ngày Thương binh liệt sĩ 27/7      
                 ( Tặng chị Kiều Thu )

Ngày thương binh liệt sĩ (27 tháng 7) là một ngày Lễ kỉ niệm về những người thương binh, liệt sĩ của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Ngày Lễ này được ghi nhận như là một biểu hiện của truyền thống “uống nước nhớ nguồn”, “đền ơn đáp nghĩa” ở Việt Nam. Trong ngày này nhiều họat động sôi nỗi được diễn ra, chủ yếu là việc các cá nhân, tổ chức, nhà chức trách thăm và tặng quà cho các gia đình thương binh, liệt sĩ, thắp hương tại các nghĩa trang liệt sĩ…

Tuổi trẻ Kiều Thu biệt động quân
Kiên gan đánh giặc vững tinh thần  
Sa vào tay giặc đầy Côn đảo
Địa ngục đau thương giữa cõi trần



Xuân tàn sức kiệt thân mòn mỏi
Ngực nhói ung thư buốt tận cùng
Thực hiện hành trình xuyên đất Việt
Chỉ bằng xe đạp cũ “cà tàng”

Suối sâu thăm thẳm đèo cao dốc
Vất vã đường xa chẳng thở than
Sắp lả, cất cao lên tiếng hát
Vì đời quyết vượt mọi gian nan

Đồng bào cổ vũ chị thêm sức
Giúp chị đi về đích cuối cùng
Hà nội nơi tim hồng Tổ quốc
Đón người, chia sớt nỗi đau chung.

                     Ngày 14/7/2013
                      Bùi Minh Trí

ÂM THANH THAY MẮT            
(nói về số phận con thương binh nhiễm chất độc màu da cam)



Người lính về sau  cuộc chiến
Sinh con chan chứa niềm vui
Ai hay máu anh nhiễm độc
Quân  thù  gieo rắc khắp nơi

Cấp hai con đang vui học
Bóng đêm bỗng phủ xuống đời
Từ đây âm thanh thay mắt
Tưởng rằng số phận an bài

Con gửi hồn vào âm nhạc
Khuyến học nâng bước tương lai
Cô bác lá lành đùm rách
Tình thương - ánh sáng chân trời

Đàn ngân chơi vơi khúc điệu  
Cho ai xao xuyến nhớ nhà
Phất phơ bay bay gió thoảng
Sương mai đượm mát nhành hoa

Dịu dàng đàn mang xuân tới
Nhẹ lướt  tay trên  phím ngà
Mắt tối, nhưng lòng con sáng
Gửi đời âm hưởng bao la...

               Ngày 15/7/2013
                Bùi Minh Trí

hongha83 đã viết:

MỘT THOÁNG HỒ TÂY

Dọc Hồ Tây nở đầy hoa sim tím
Người chụp hình, người ngắm cảnh, người câu
Trấn Quốc tự u trầm hương lễ phật
Lâng lâng lòng như nhập cõi cao sâu[/quote]


Bùi Minh  Trí có bài họa                                         

MỘT THOÁNG CHIỀU TÂY HỒ



Chiều thu hoa tím ánh lên màu
Sương tỏa thuyền ai nương bóng câu
Liễu rủ hương bay chùa Trấn Quốc
Tây Hồ vang vọng cõi cao sâu.

                       Ngày 16/7/2013
                        Bùi Minh Trí

Bùi-Minh-Trí đã viết:

ÂM THANH THAY MẮT            
(nói về số phận con thương binh nhiễm chất độc màu da cam)



Người lính về sau  cuộc chiến
Sinh con chan chứa niềm vui
Ai hay máu anh nhiễm độc
Quân  thù  gieo rắc khắp nơi

Cấp hai con đang vui học
Bóng đêm bỗng phủ xuống đời
Từ đây âm thanh thay mắt
Tưởng rằng số phận an bài

Con gửi hồn vào âm nhạc
Khuyến học nâng bước tương lai
Cô bác lá lành đùm rách
Tình thương - ánh sáng chân trời

Đàn ngân chơi vơi khúc điệu  
Cho ai xao xuyến nhớ nhà
Phất phơ bay bay gió thoảng
Sương mai đượm mát nhành hoa

Dịu dàng đàn mang xuân tới
Nhẹ lướt  tay trên  phím ngà
Mắt tối, nhưng lòng con sáng
Gửi đời âm hưởng bao la...

               Ngày 15/7/2013
                Bùi Minh Trí[/quote]

CỐ NÉN CĂM HỜN

 Đất ước mình trải qua bao chặng đường vệ quốc
   Mắt nén căm hờn và lệ nuốt sầu đau
  Màu da cam hay bóng tối u sầu
Vẫn cảm nhận chất nhân văn cao cả
   Hỡi con cháu nợ này buộc lũ cuồng điên phải trả
       Không phải bằng lời nói suông mà bằng sự vật vã của lương tri


ngng